Darbe dönemlerinde bütün sanatçılar saflarını birer birer yavaşça doldururken, Barış Manço; Türkçü, Milliyetçi olduğunu ve sonunda kadar öyle kalacağını söyler.
Boz-Oklar: Dış Oğuzlar da denip, Sağ kolu teşkil ederler.
|
1. Gün-Alp/Gün-Han: Sembolü şâhin. Oğulları:
a) Kayıg/Kayı-Han: “Sağlam, berk” anlamındadır. Üç kıta ve yedi denize altı yüz yıldan fazla hâkim olan Osmanlı
sülâlesi bu boydandır. Kayı Boyundan Ertuğrul Gâzi ve her biri birer
müstesnâ şahsiyete sâhip, çoğu dâhî, cihangir, kumandan, şâir ve
sanatkâr olan Osmanlı sultanları, Kayı Han neslinin kıymetini göstermeye
kâfidir.
b) Bayat: “Devletli,
nîmeti bol” anlamındadır. Maraş ve çevresine hâkim olan
Dulkadiroğulları, İran’da Kaçarlar, Horasan’da Kara Bayatlar, Maku ve
Doğubeyazıt hanları, Kerkük Türkmenlerinin çoğu, bu boydandır. Dede
Korkut kitabını 1480’de Hicaz’da yazan Tebrizli Hasan ve meşhûr şâir
Fuzûlî bu boydandır.
c) Alka-Bölük/Alka-Evli:
“Nereye varsa başarı gösterir” anlamındadır. Türkiye ve Âzerbaycan’daki
Alaca, Alacalılar adı taşıyan yerler bu boyun hatırasıdır.
d) Kara-Bölük/Kara-Evli: “Kara otağlı (çadırlı)” anlamındadır. Karalar ve karalı gibi coğrafî yer adları bunlardan kalmadır.
|
2. Ay-Alp/Ay-Han: Sembolü kartal. Oğulları:
a) Yazgur/Yazır:
“Çok ülkeye hâkim” anlamındadır. Ab-Yabgu devrindeki Yenibent
Yabguları, Batı Türkistan’daki Cend Emirleri, Kara-Daş denilen Horasan
Yazırları, Ahıska’dan aşağı Kür boyundaki Azgur-Et (Azgur Yurdu) Kalesi,
Kürmanç Kürtlerinin Azan Boyu, Toroslardaki Gündüzoğulları Hanedanı bu
boydandır.
b) Tokar/Töker/Döğer:
“Dürüp toplar” anlamındadır. Yenikentli Vezir Ayıdur,
Harput-Diyarbakır-Mardin hâkimleri, Artuklular, Sincar-Siverek, Suruç
arasında hâkim eski Caber Beyleri, Memluklar devrinde Halep Döğeriyle
Hama Döğerleri, bugünkü Mardin-Urfa arasında yirmi dört oymaklı Kürt
Döğerleri, Hazar Denizi doğusundaki Saka Boyu Takharlar; Şavşat’taki
Ören kale, To-Kharis ve Malatya’nın Tokharis bucağı, Dağıstan’daki Digor
ve Kars ve Arpaçay sağındaki Digor kazası bu boydan hatıradır.
c) Totırka/Dodurga/Dödürge: “Ülke almak ve hanlık yapmak” anlamındadır. Sivas doğusundaki Tödürgeler bu boydandır.
d) Yaparlı:
“Misk kokulu” anlamındadır. Zaza Çarekliler ve misk ticareti yapan
Yaparı Oymağı bu boydandır. Yaparı Oymağının Akkoyunlu ve Giraylı
camilerinin mihrap duvar harcına bu güzel ıtriyattan kattıklarından hâlâ
hoş kokmaktadır. Diyarbakır ve Kırım’da hatıraları vardır.
|
3. Yıldız-Alp/Yıldız Han: Sembolü tavşancıl. Oğulları:
a) Avşar/Afşar:
“Çevik ve vahşî hayvan avına hevesli” anlamındadır. Hazistan Beyleri,
Konya’daki Karamanoğulları, İran’daki Avşarlı Nâdir Şah ve hanedanı,
Ürmiye ve Horasan Afşarları bu boydandır.
b) Kızık:
“Yasakta pek ciddi ve kuvvetli” anlamındadır. Gaziantep, Halep ve
Ankara çevresindeki Kızıklar, Doğu Gürcistan’da ve Şirvan batısındaki
ovaya Kızık adını verenler bu boydandır.
c) Beğdili: “Ulular gibi aziz” anlamındadır. Harezmşahlar, Bozok/Yozgat-Raka/Halep çevresindeki Beğdililer, Kürmanç Badılları bu boydandır.
d) Karkın/Kargın:
“Taşkın ve doyurucu” anlamındadır. Akkoyunlu-Dulkadiroğlu ve
Halep-Hatay bölgesindeki Kargunlar, Doğu Anadolu ve Âzerbaycan’daki
ilkbaharda eriyen karların suları ile kopan sel ve su kabarmasına da
Kargın/Korkhun denilmesi bu boyun adındandır.
|
Üç-Oklar: İç Oğuzlar da denilip, sol kolu teşkil ederler.
|
1. Gök-Alp/Gök Han: Sembolü sungur. Oğulları:
a) Bayundur/Bayındır:
“Her zaman nîmetle dolu yer” anlamındadır. Akkoyunlular sülâlesi,
İzmir’den Âzerbaycan’daki Gence’ye kadar Bayındır adlı yerler bu boydan
gelir.
b) Beçene/Beçenek/Peçenek:
“İyi çalışkan, gayretli” anlamındadır. Karadeniz kuzeyi ile Balkan
Yarımadasına göçen ve 1071 Malazgirt ile 1176 Miryokefalon Meydan
Muhârebelerinde Bizanslılardan ayrılarak Selçuklular safına geçen
Peçenekler, Dicle Kürmançlarının iki ana kolundan güneydeki Beçene Kolu,
Ankara-Çukurova Halep bölgelerindeki Türkmen oymaklarından Peçenekler
bu boydandır.
c) Çavuldur/Çavındır: “Ünlü, şerefli, cavlı” anlamındadır. Türkmenistan’da
Mangışlak Çavuldurları, Çorum çevresindeki Çavuldur ve Anadolu’daki
Çavdar Türkmen oymakları, Erzurum ve çevresindeki Çoğundur adlı köyler
bu boyun adından gelmektedir.
d) Çepni: “Düşmanı
nerede görse savaşıp hemen çarpan, vuran ve hızlı savaşan”
anlamındadır. Rize-Sinop arasındaki çok usta demirci Çepniler ve
Çebiler, Kırşehir, Manisa-Balıkesir çevresindeki ve Kars ile Van
bölgelerinde Türkmen Oymağı Çepniler bulunmaktadır.
|
2. Dağ-Alp/Dağ Han: Sembolü uçkuş. Oğulları:
a) Salgur/Salur:
“Vardığı yerde kılıç ve çomağı ile iş görür” anlamındadır. Kars ve
Erzurum hâkimi Salur Kazan Han Sülâlesi, Sivas-Kayseri hükümdarı âlim ve
şair Kadı Burhâneddin Ahmed ve Devleti, Fars Atabegleri, Salgurlular,
Horasan’daki Teke-Yomurt ve Sarık adlı Türkmenlerin çoğu bu boydandır.
b) Eymür/Imır/İmir:
“Pek iyi ve zengin” anlamındadır. Akkoyunlu, Dulkadirli ve Halep
Türkmenleri içindeki Eymürlü/İmirlü oymakları, Çıldır ve Tiflis’teki iyi
halıcı ve keçeci Terekeme Oymağı bu boydandır.
c) Ala-Yontlup/Ala-Yundlu: “Alaca atlı, hayvanları iyi” anlamındadır. Yonca kelimesi bu boyun hatırasıdır.
d) Yüregir/Üregir: “Daima
iyi iş ve düzen kurucu” anlamındadır. Orta Toros ve Çukurova Üç-Oklu
Türkmenlerinin çoğu, Adana’daki Ramazanoğulları bu boydandır.
|
3. Deniz Alp/Deniz Han: Sembolü çakır. Oğulları:
a) Iğdır/Yiğdir/İğdir:
“Yiğitlik, büyüklük” anlamındadır. İçel’in Bozdoğanlı Oymağı,
Anadolu’da yüzlerce yer adı bırakan İğdirler, İran’da büyük Kaşkay-Eli
içindeki İğdirler ve Iğdır adı, bu boyun hâtırasıdır.
b) Beğduz/Bügdüz/Böğdüz:
“Herkese tevâzu gösterir ve hizmet eder anlamındadır. Dicle Kürtleri
ilbeği olup, Hazret-i Peygamber’e elçi giden (622-623 yılları arasında
Medîne’ye varan), Bogduz-Aman Hanedanı temsilcisi ve Kürmanç’ın iki ana
kolundan Bokhlular/Botanlar, Yenikent-Yabgularından onuncu yüzyıldaki
Şahmelik’in Atabegi Kuzulu, Halep Türkmenlerinden Büğdüzler bu
boydandır.
c) Yıva/Iva: “Derecesi
hepsinden üstün” anlamındadır. Büyük Selçuklu Sultanı Melikşâh
(1072-1092) devrinde Suriye ve Filistin’i feth eden Atsız Beğ, 12.
yüzyılda Hemedân batısında Cebel bölgesi hâkimleri Berçemeoğulları,
Haçlıları Halep çevresinde yenen Yaruk Beg, Güney-Âzerbaycan’daki
Kaçarlu-Yıva Oymağı bu boydandır. Ankara’da çok makbul yuva kavunu bu
boyun yerleştiği ve adları ile anılan köylerde yetişir.
d) Kınık:
“Her yerde aziz, muhterem” anlamındadır. Büyük ve Anadolu Selçuklu
devletleri, Orta Toroslardaki Üçoklu Türkmenler, Halep-Ankara ve
Aydın’daki Kınık Oymakları bu boydandır.
|
Türk
atının, diğer atlardan farklı, kendine özgü bazı özellikleri vardı.
Onun en belirgin özelliği, ufak yapılı, orta boylu (140 cm), uzun ince
bacaklı, mağrur başlı olmasıydı. Ayrıca Türk atı, geniş alınlı, küçük ve
narin başlıydı. Kulakları, dikkati çekecek kadar küçüktü. Ağzı çok
hassas ve yumuşaktı. Gözleri son derece etkili ve parlaktı. Yelesi
oldukça sık ve uzun idi. Göğsü, sağrısı ve arka bacakları çok
kuvvetliydi. Genellikle dört nala koşmaktaydı. Nadiren yatmaktaydı. Daha
çok ayakta uyumakta ve dinlenmekteydi. Soğuğa, sıcağa, yağmura ve
rüzgâra son derece dayanıklıydı.
Türk destanlarında at en önemli unsurlardan biridir. Bir çok destanda
at, alp’ın (alp= kahraman, yiğit, şövalye) hem bu dünyada silah arkadaşı
olduğu için, hem de öldükten sonra öteki dünyada yoldaşı olacağı için
ayrı ve eşsiz bir değer taşır. Türkler atların denizden çıkan, dağdan
inen yada gökten, yelden, mağaradan gelen kutsal aygırlardan türediğine
de inanırlardı. Çin kaynaklarında Hunların Asya’nın en güzel, en uzun
koşan atlarını yetiştirdikleri kaydedilmiştir. Cins atına binen Motun
(Mete) Han’a kimse yetişemezdi. Kırgız Türklerinin destan kahramanı olan
Manas’ın ak-kula donlu, soylu güzel atına da kimse yetişemezdi. Oğuz
Kağan Destanı’nda Oğuz’un çocukluğu “At sürüleri güder, ata biner idi”
sözleri ile övülüyordu. Oğuz Kağan, ilk kahramanlığını da at sürülerini
ve halkı yiyen canavarı öldürerek göstermişti. Yine Buz Dağı’na kaçan
atını bulup getiren bir bey’e Karluk adını vermiş, onu beylere baş
yapmıştı. Böylece Karluk Türklerinin ad alışında da bir at rol almış
oluyordu. Eski Türklerin at’a verdikleri önem atasözü ve deyimlerine de
yansımıştı; “Yayan erin umudu olmaz”, “At işler, er öğünür”, “At,
Türk‘ün kanadıdır”, “Türk, çadırda doğar, at üstünde ölür”, “At ölümü,
er ölümü olmasın”, “Kuş kanadı ile, er atı ile”, “At’a kuyruk, yiğide
bıyık yakışır”, “Atı kuyruklu olanın sözü buyruklu olur” sözlerini sık
sık söylerlerdi. Bir Türkmen atasözünde ise şöyle denilir: “Sabah kalk
atanı (=babanı) gör, atandan sonra atını gör”.
Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği Komünist Partisinin ilk başkanıdır. 21 Ocak 1924'te öldü.Lenin'in beyni
IP adresi